ความรัก คือการแค่รัก หรือการได้เป็นเจ้าของ, ความทะเยอทะยานคือความฉ้อฉลหรือไม่

มนุษย์รู้สึกภาคภูมิใจเมื่อคนใกล้ชิดมีความรู้ทางโลกทางเทคนิค เช่น ภรรยาของฉันเก่งด้านใดด้านหนึ่ง ฉันภูมิใจที่คนอื่นมองภรรยา "ของฉัน" ว่าเก่ง มีภูมิรู้

ความรู้สึกนี้คือความรู้สึกแห่งการติดยึดในความเป็นเจ้าของ ซึ่งช่วยเสริมตัวตนของผู้เป็นเจ้าของ

ทำไมเราไม่รู้สึกยินดีบ้างเมื่อคนอื่นมีความรู้ ประสบความสำเร็จ

การยึดเป็นเจ้าของ ซึ่งทำให้รู้สึกตัวตนยิ่งใหญ่ เป็นความรู้สึกยินดีด้วยความรักที่แท้จริงหรือ

การแบ่งแยกเป็น ของฉัน และ ของคุณ คือ ความรักหรือ

หรือความรัก ก็เป็นเพียง การรักเท่านั้น

นอกจากนี้การรู้สึกยินดีในความสำเร็จ ซึ่งมาจากความทะเยอทะยาน แม้จะรู้สึกโดยไม่ยึดมั่นเป็นเจ้าของ หรือแบ่งแยกเป็นของฉันของคุณก็ตาม
ถ้ายึดมั่นด้วยผู้ที่จิตมีความทะเยอทะยาน เขาก็จะยินดีว่าความทะเยอทะยานเป็นสิ่งที่ดี คนอื่นประสบความสำเร็จเพราะทะเยอทะยานแล้วดี
แต่อันที่แท้ความทะเยอทะยานคือความฉ้อฉล มันสร้างความทุกข์ระทมในดวงจิตของผู้ทะเยอทะยาน เพราะมันบีบคั้นจิต เพราะจิตเช่นนี้จะแก่งแย่งชิงดี ไร้ความปรานี เอาหน้า ซึ่งก่อให้เกิดความรุนแรงในความสัมพันธ์ และในโลก ปัญหาส่วนใหญ่ในโลกก็มาจากความทะเยอทะยาน

ร้องไห้เพื่อ "ความรัก"

เมื่อเราร้องไห้เสียใจ แล้วบอกว่าร้องไห้เพราะความรัก อันที่แท้แล้วเราร้องไห้เพราะความเห็นแก่ตัว สงสารตัวเอง หรือเพราะความรักกันแน่ ความรักทำให้เราทรมานได้ด้วยหรือ

Love, Compassion, Giving, Altruism

ความรัก ความเมตตา การให้ การเห็นแก่ชีวิตอื่นเป็นที่ตั้ง การหาความสุขจากความเพลิดเพลินในโลกขณะที่ไม่เห็นแก่ตัว เป็นสิ่งสำคัญอย่างเดียวไม่ใช่หรือ

จัดการกับความโกรธ

ถ้ามีใครมาทำร้ายเราทางจิตใจ แล้วเราขุ่นเคือง เขาก็แพ้ เราก็แพ้ เพราะจิตใจลุกเป็นไฟกันทั้งคู่ ถ้าเราไม่ขุ่นเคือง เขาแพ้ เราชนะ แล้วจะทำอย่างไรไม่ให้ใจเราลุกเป็นไฟล่ะ ก็คงอยู่ที่ความคิด เราต้องดูว่าเราทำอะไรให้เขาโกรธหรือเปล่า แล้วก็บอกตัวเองว่าขอโทษและอย่าทำอีก ถ้าเราเย็นเป็นน้ำเย็นพอเราก็จะบอกกับตัวเองว่าเราไม่มีวันทำใครเจ็บ ไม่ว่าจะเป็นการเริ่มทำให้เจ็บก่อน หรือ แก้แค้น เราจะไม่ทำให้ใครเจ็บก่อน และแก้แค้นใคร แม้ว่าใครจะทำไม่ดีกับเรารุนแรงเพียงใด เราให้อภัย อดทนกับความร้าย ให้ความรักกับคนที่ไม่ให้อภัยเรา และสงสารเขาที่จิตใจรุ่มร้อน และอวยพรให้เขาได้พบความสุขทางใจ แล้วการณ์ก็จะกลับเป็นว่า จิตใจเรามีแต่ความรัก (ความสงสาร) แทนที่จะเป็นความเจ็บช้ำ และเขากลับจะเป็นคนที่เจ็บช้ำอยู่แต่ฝ่ายเดียว

การปฏิวัติที่แท้จริง

แล้วอะไรล่ะที่ทำให้คุณเปลี่ยนแปลง โปรดถามตัวคุณเอง และหลอมละลายไปกับคำถามนั้น เพราะเราติดกับอยู่ในนิสัย บ้านของคุณกำลังไฟไหม้ และเห็นได้ชัดว่าคุณไม่ใส่ใจ ถ้าคุณไม่เปลี่ยนแปลง สังคมก็จะเป็นอย่างที่เป็นอยู่ ผู้คนที่ฉลาดก็จะมาบอกว่าสังคมต้องเปลี่ยน เราต้องการโึครงสร้างใหม่ จากนั้นโครงสร้างใหม่ก็จะกลายเป็นสิ่งสำคัญกว่ามนุษย์ ดังที่การปฏิวัติทั้งหมดทั้งปวงแสดงให้เห็น

หลังจากพิจารณาทุกอย่างนี้แล้ว ลองตั้งคำถามว่า มีการเรียนรู้ ความฉลาดที่ตื่นรู้ ความรับรู้ความเป็นระเบียบ ในชีวิตของเราบ้างไหม หรือพวกเราถอยหลังกลับสู่ชีวิตประจำวันที่จำเจ หากคุณมีความฉลาดเช่นนั้น ความดีเช่นนั้น ความรู้สึกถึงความรักอันยิ่งใหญ่ คุณก็จะสร้างสังคมใหม่ได้อย่างน่าพิศวง สังคมที่เราทุกคนมีชีวิตอย่างมีความสุข เกิดโลกที่เป็นของเรา ไม่ใช่โลกของคนอินเดีย หรือโลกของคนอังกฤษ เป็นโลกของเราที่เราสามารถมีชีวิตอยู่อย่างมีความสุข ฉลาดเฉลียว ไม่ใช่อยู่อย่างเบียดเบียนกัน ดังนั้นโปรดใช้หัวใจและปัญญาในการค้นหาว่าทำไมคุณจึงไม่เปลี่ยนแปลงแม้ในเรื่องเล็กน้อย โปรดใส่ใจชีวิตของคุณ คุณมีความสามารถที่มากล้น ความเปลี่ยนแปลงทุกอย่างกำลังรอให้คุณเปิดประตูรับ

ชิฑฑู กฤษณมูรติ
พูดต่อสาธารณชน ครั้งที่ 3, 29 ธันวาคม 2522, เมืองเชนไน อินเดีย